Γλωσσάρι Λήμνου (Ονόματα)

Από το βιβλίο του Θ. Μπελίτσου

«Συλλογή γλωσσικού υλικού από τη Λήμνο.

Συμβολή στη μελέτη του λημνιακού γλωσσικού ιδιώματος»

Έπαινος της Ακαδημίας Αθηνών

- Ονόματα -

Αβαγιανός (ο), ο Βάιος.

Αγάθενα (η), η Αγαθή.

Αγγελέτος, παλιότερος τύπος βαφτιστικού. Σε έγγραφο του 1833: «..η λασκαρινούδα θυγάτηρ αγγελέτου δενερίκου...».

Αγιαθυμιά (η), η Αγία Ευθυμία.

Αγιαρμόλας, Άγιους Αρμουγένς (ο), ο Άγιος Ερμόλαος, προσωνύμιο του αγίου από παρετυμολόγηση, επειδή πιστεύουν πως θεραπεύει τις λαβωμένες αρθρώσεις (αρμούς).

Αγιαστουρώ, Αγιαστορούδα (η), παλιότερο γυναικείο βαφτιστικό.

Αγιοκλάψος, Αγιοκλαψίνους (ο), ο Άγιος Κλήμης. Η ονομασία προήλθε πιστεύεται πως θεραπεύει τήν παιδική κλάψα.

Αγιοπλάτανος (ο), ο Άγιος Πλάτων (18 Νοεμβρίου). Λένε: «Ο καιρός τ Αγιοπλατάν βαστά ως του Κστού».

Αγοραστός (ο), Αγοραστούδα (η), βαφτιστικά ονόματα με τα οποία επεδίωκαν να εξορκίσουν (εξαγοράσουν) το κακό προηγούμενων αποτυχημένων τοκετών.

Αθανής (ο), ο Αθανάσιος, χαϊδευτικός τύπος.

Αλεφαντνιώ, Αλεφαντνούδα (η), παλιό γυναικείο βαφτιστικό.

Αμερσούδα, Αμύρσα (η), η Μυρσίνη.

Αμπελομούδα, Αμπελόμαινα (η), παλιότερο γυναικείο βαφτιστικό.

Ασμούδα, Ασμούλα (η), η Ασημίνα, η Ασήμω.

Ασμούδ (το), η Ασημίνα, χαϊδευτικός τύπος.

Αφέντρα (η), παλιότερο γυναικείο βαφτιστικό.

Βαγής, Βαγιανός, Βαγιάνας (ο), ο Βάιος, τύποι βαφτιστικού.

Βαγιάναρος (ο), ο Βάιος, ο Βαγιανός, χαϊδευτικός τύπος.

Βαήλα (η), παλιότερο γυναικείο βαφτιστικό.

Βλουτής, Βλωτής (Βλοτής) (ο), παλιότερο ανδρικό βαφτιστικό.

Βλουτίνα, Βλωτίνα (Βλοτίνα) (η), παλιότερο γυναικείο βαφτιστικό.

Γίλης (ο), ο Γιώργος, χαϊδευτικός τύπος.

Γιομασταρούδα (η), παλιότερο γυναικείο βαφτιστικό.

Γκολπασούδα, Κολπασούδα (η), η Γκόλφω, χαϊδευτικός τύπος.

Γούλης (ο), ο Γιώργος, χαϊδευτικά.

Γραμματκούδα (η), η Γραμματική, γυναικείο βαφτιστικό.

Δημητρούκος (ο), ο Δημήτρης, χαϊδευτικός τύπος.

Δημοστής (ο), ο Δημοσθένης χαϊδευτικά.

Διαματάρς, Διεματάρς, Διοματάρς (ο), ο Διαμαντής χαϊδευτικά.

Διασενιώ, Διασυνιώ (η, τό), η Διονυσία χαϊδευτικά.

Διουνής (ο), ο Διγενής.

Δούκας (ο), Δούκενα (η), παλιότερα βαφτιστικά.

Ελεφαντνιώ, Ελεφαντνούδα (η), παλιότερο γυναικείο βαφτιστικό προερχόμενο από το αρχ. Ελεφάντα και το μσν. Ελιφάντω.

Ζωγράφα, Ζωγράφενα (η), γυναικείο όνομα.

Θμούδα (η), η Ευθυμία χαϊδευτικά.

Καλλιρρώ (η), η Καλλιρρόη.

Καλογιάννης, παλιότερο βαφτιστικό.

Καπερούδα (η), παλιότερο γυναικείο βαφτιστικό.

Καράμαλης (ο), παλιότερο ανδρικό βαφτιστικό. Από το βυζ. Καράμαλλος, που ειναι γνωστό τουλάχιστον από τον 9ο αι.

Καρλής, ο Κάρολος παλιότερος τύπος βαφτιστικού.

Καρόφαλλος (ο), ο Γαρύφαλλος, παλιότερος τύπος βαφτιστικου.

Κατακουζηνός (ο), Κατακουζ΄νούδα (η), παλιότερα βαφτιστικά ονόματα. Καί οικογ. ονόματα της Λήμνου τουλάχιστον από τό 18ο αι. (Κατακουζηνός, Χατζηκατακουζηνός).

Κεράτζα (η), παλιότερο γυναικείο βαφτιστικό από το μσν. κυράτσα.

Κλωνάρης (ο), παλιότερος τύπος βαφτιστικου.

Κολπασούδα, Γκολπασούδα (η), η Γκόλφω, χαϊδευτικός τύπος.

Κόμνας (ο), ο Κομνηνός, χαϊδευτικός τύπος.

Κουμουσινιώ, Κωμοσινιώ, Κμουσινιώ, Κμουσινούδα (η), τύποι παλιότερου γυναικείου βαφτιστικού.

Κσάφς, Ξάφς (ο), ο Χρυσάφης, ανδρικό βαφτιστικό.

Κσούδα, Ξούδα (η), η Χρυσούδα, γυναικείο βαφτιστικό.

Κστύφαρος, Ξστύφαρος (ο), ο Χριστόφορος, ανδρικό βαφτιστικό.

Κστός (ο), ο Χριστός. Επίσης, του Κστού: τα Χριστούγεννα.

Κωνούδα, Κονούδα (η), παλιότερο γυναικείο βαφτιστικό.

Λάσκαρης, Λασκαρνιώ, Λασκαρνούδα, παλιότερα βαφτιστικά βυζ. προέλευσης.

Λισάβω (η), η Ελισάβετ.

Λυμπώ (τό), η Ολυμπία.

Μαυρουδής (ο), παλιότερος τύπος βαφτιστικού.

Μητρούκος (ο), ο Δημήτρης, χαϊδευτικός τύπος.

Μιρτζανή, Μερτζανή (η), παλιότερο γυναικείο βαφτιστικό.

Μόσχος (ο), Μοσχούδα (η), παλιότερα βαφτιστικά.

Πάντος, Παντολέων (ο), ο Παντελεήμων, παλιότερος τύπος.

Περσούδα, Περσούλα (η), η Περσεφόνη, χαϊδευτικός τύπος.

Πλουμστή, Πλουμστούδα (η), η Πλουμιστή, παλιότερο γυναικείο βαφτιστικό.

Ποκράτς (ο), ο Ιπποκράτης.

Ράλλης (ο), Ραλλιώ, Ραλλιά, Ραλλούδα (η), τύποι παλιότερων βαφτιστικών με βυζ. προέλευση.

Ρήγας, Ρήγανδρος (ο), παλιότερος τύπος βαφτιστικού.

Ρήγαινα (η), η Ειρήνη.

Ρουσούδα, Ρσούδα (η), η Ρούσα, χαϊδευτικός τύπος παλιότερου γυναικείου βαφτιστικου.

Σίνης (ο), Σινιώ (η), χαϊδευτικοί τύποι του βαφτιστικου Συμεών.

Σιμούδα (η), παλιότερο γυναικείο βαφτιστικό

Σπέκος, Σπυρακούδς (ο), ο Σπύρος, χαϊδευτικός τύπος ονόματος.

Σταλούδα, Σταλιώ (η), η Στυλιανή, παλιότερος χαϊδευτικός τύπος.

Στρατνούδα (η), η Ευστρατία, χαϊδευτικό.

Σφραντζής (ο), Σφράντζενα (η), παλιότερα βαφτιστικά με βυζ. προέλευση. Ο ιστορικός της Αλώσεως Γεώργιος Φραντζής ή Σφραντζής καταγόταν από τή Λημνο.

Σώζος (ο), Σώζα (η), βαφτιστικά ονόματα από τόν Αγ. Σώζοντα, πολιουύχο της Λήμνου.

Φαντνιώ (η), παλιότερο γυναικείο βαφτιστικό, χαϊδευτικό του Αλεφαντνιώ. Σε δίστιχο: «Αν δε σι πάρου Φαντνιώ κι αν δε γενείς δικήμ, μι του μαχαίρ θα σφαχτώ, δε θέλου τη ζουήμ».

Φημιά (η), η Ευφημία, χαϊδευτικός τύπος.

Φωτίνα (η), η Φωτεινή, χαϊδευτικός τύπος.

Φωτόκος (ο), επωνυμία εξωκλησιού: Αϊ-Φωτόκος.

Χαριμδάς (ο), ο γιός του Χαρίδημου.

Χρυσούδα (η), η Χρυσή, η Χρύσα, χαϊδευτικός τύπος.

Ψιπύλ (η), η Υψιπύλη.